Kleine naalden bij Pinus sylvestris

Fotograaf onbekend

Dennen kun je verdelen in drie groepen:

• groep 1: dennen die heel moeilijk nieuwe groei ontwikkelen op oud hout zoals bv. Pinus parviflora;
• groep 2: dennen die beter in staat zijn om nieuwe knoppen te vormen op oud hout zoals bv. Pinus sylvestris;
• groep 3: dennen die vrij gemakkelijk nieuwe knoppen vormen op oud hout zoals bv. Pinus thunbergii. 

Kleine naalden verkrijg je niet zo maar. Ze zijn het eindresultaat van een jarenlange cyclus. Je in het begin toespitsen op het verkrijgen van kleine naalden (wat overigens perfect zou kunnen) zou ten koste gaan van de stam- en takontwikkeling. 

© Will Heath

Bonsai van Enrico Savini

Het is dus belangrijk om zoveel mogelijk kleine vertakkingen te verkrijgen. Kleine vertakkingen betekenen namelijk meer knoppen en naalden. Hoe meer knoppen en naalden er zich ontwikkelen hoe kleiner de naalden zullen worden.

Naast het nodige snoei- en nijpwerk dien je ook rekening te houden met een aantal andere, niet minder belangrijke, factoren:

• standplaats: zeer zonnig;
• watergift: zo weinig mogelijk;
• bemesting: hoe armer hoe beter;
• grondmengsel: zeer arm en luchtig (toevoeging van zand).

Snoei- en nijpwerk

Volgens Dan Barton, die deze techniek bestudeerde, zijn drie basishandelingen van belang:

• wegnemen van de (eind)knoppen;
• nijpen van de kaarsen;
• wegsnoeien nieuwe groei.

1. Wegnemen van de (eind)knoppen.

Dit doe je het best in de winter, enkele weken voor de knoppen gaan uitlopen. Afhankelijk van het ontwikkelingsstadium van de boom doe je dit alleen bij de eindknoppen of eventueel ook bij de zijknoppen. Het gevolg is een minimale groei.

2. Nijpen van de kaarsen.
Opgelet dat je de kaarsen op het juiste moment nijpt dwz wanneer ze hun volle lengte bereikt hebben en de naalden zich gevormd hebben. Het doel van deze handeling is het verkrijgen van een dichter naalddek (zie eerste foto). Afhankelijk van de groeikracht van het te behandelen deel van de boom worden de kaarsen voor 2/3 tot helemaal weggenomen.

3. Wegsnoeien nieuwe groei.
Dit werk gebeurt in de zomer (augustus).
Nieuwe twijgjes, te herkennen aan de frisgroene kleur, worden gedeeltelijk of geheel weggenomen. Het gevolg is knopgroei op driejarig hout.

Opgelet !

•  Voor een bonsai zijn dit zeer zware ingrepen. Doe ze dus enkel op gezonde bomen en niet elk jaar. Geef de boom de kans om terug op kracht te komen.
• Observeer je boom goed en pas niet lukraak elke handeling in één keer over de ganse plant toe. Het sterkst groeit een bonsai in de top en aan de uiteinde van de takken. Bewaar dus het evenwicht binnen de boom en bij de onderste takken.
• Om het uiteindelijk doel te bereiken, verfijnen vertakking en verkleinen naaldgroei, moet je minstens op zes jaar rekenen.

© Aido Bonsai

Bonsai van Jean Hoarau

Bron: Peter Adams/Marc De Beule