De besproken voorbeelden hebben allen een dikke stam ontwikkeld zodat het tijd wordt om ons te concentreren op de fijnere vertakkingen. Peter Tea neemt ons mee op weg om orde op zaken te stellen in een wirwar van takken.
De drietand esdoorn
Omdat in de China de bomen inheems zijn komen ze heel vaak als bonsai voor. Ze groeien snel, wonden genezen vlug, knoppen ontwikkelen zich gemakkelijk, kortom het zijn 'gemakkelijke' jongens om mee aan de slag te gaan. Naar mate de boom ouder wordt ontwikkelt de soort stevige stammen en takken en verhult de boom zijn kleur: van oranje naar grijs. Ook in Japan is het één van de meest gebruikte soorten voor bonsai.
De gespierde stam
Groeikarakteristieken
De drietand esdoorns vertonen een overstaande knopgroei op één knooppunt. De tweede knop roteert ± 90° ten overstaande van de eerste, de derde neemt opnieuw de positie in zoals de eerste, enz. ... De ruimte tussen de knoppen (internodium) zal nooit nieuwe takgroei krijgen en daarom spreken we van een boom met kleine (korte) internodiën.
Close-up na de blad verwijdering. In de zomer worden de bladeren gesnoeid en niet uit getrokken. Zo kun je de kleine kiem in de bladoksel beschadigen. Je merkt de kiem goed op op deze foto. Het nieuwe blad dat hieruit zal te voorschijn komen zal kleiner zijn dan het oorspronkelijke. In dit stadium van ontwikkeling is dit van minder belang maar bij meer verfijnde bomen is deze techniek onmisbaar.
Dit kan er gebeuren wanneer de bladeren verwijderd worden door te trekken. De knop is verdwenen. Hier zal geen tak meer groeien. Dat is trouwens ook de reden waarom op sommige oude takken geen nieuwe groei meer is: alleen het knooppunt is achter gebleven.
Voorbeeld 1
De opdracht die Peter Tea voor deze boom kreeg:
- ontbladeren;
- verwijderen van de draad en overbodig takken.
Bij loofbomen wordt aluminium draad verkozen boven koper draad. Aluminium is zachter en meer flexiebel dan koper. Tegenover koper moet er dan ook dikkere draad gebruikt worden. De gebruikte draad dient bijna even dik te zijn als de te buigen tak.
Deze tak is ongeveer 2 mm dik. Er wordt dus gebruik gemaakt van een draaddikte van 2 mm. De draad wordt rond de knoppen gelegd en niet erover. De druk van de draad zou bij het dikker worden van de knop deze laatste kunnen kwetsen en afsterven.
Eén van de eerste bomen waaraan gewerkt wordt. De wortels zitten stevig rond de rots en de tijd is gekomen om de fijne vertakkingen onder handen te nemen.
De boom na het ontbladeren.
Een knobbel met een explosie van takken is niet wenselijk voor om het even welke boom. Dit geeft een verwilderd uiterlijk en komt het algemene uitzicht en gezondheid van de boom niet ten goede. Je kunt snoeien tot je twee takken over houdt. Peter beslist om de ganse knobbel te verwijderen en een naburige tak te behouden.
Beeld van de verwijderde knobbel. De knobbel is verwijderd tot aan het volgende knooppunt. De hoop is nu gevestigd op het knooppunt waaruit een nieuwe knop en tak zich zullen ontwikkelen. De wonde wordt met wondpasta gedicht.
Een ander voorbeeld van verwijderde takken. Het snoeien gebeurde al eerder maar je merkt dat uit het knooppunt twee nieuwe takken groeien.
Hier werd de naar omhoog groeiende tak verwijderd en deze die naar beneden groeide behouden. Eens de wond genezen krijgt deze tak een interessante beweging.
Meestal gaat Peter anders te werk. Hij snoeit de takken die naar beneden wijzen. De takken die naar boven reiken worden met behulp van bedrading naar beneden gebogen. Dit brengt een meer natuurlijke beweging in de boom.
Het moeilijke bij dit werk is de selectie van de takken. Welke dien je te verwijderen en welke worden behouden ? Tijdens het snoeien stel je je best de volgende vragen:
- Is de dikte van de tak in verhouding met de rest van de boom ?
- Groeien er meerdere takken uit éénzelfde punt ?
- Is het inernodium in verhouding (niet te lang, niet te kort)?
- Hoe zit het met de tapsheid van de tak ?
De boom na het snoeien en het aanbrengen van de nieuwe bedrading. Omdat de tak rechts onder nog verder diende uit te groeien werd deze niet gesnoeid noch bedraad. Op dit ogenblik oogt de boom niet aantrekkelijk. Het belangrijkste is nu dat de eerste stap naar een fijnere ontwikkeling gezet is.
Voorbeeld 2
De onderste takken dienen nog dikker te worden en ook de top moet zich nog verder ontwikkelen.
Voorbeeld 3
Even dit: bij een rotsbeplanting zorg je er best voor dat de rots uit zeer hard gesteente bestaat. Eens de wortels aan de steen vast zitten oefenen ze een zeer hoge druk uit op de steen. Is de rots te zacht dan zal deze barsten of er zullen stukken afbreken.
Deze boom heeft een interessant probleem: aan de linker zijde van de stam zit een forse knobbel. Onderaan groeit een vrij stevige tak recht naar omhoog. Deze is bovendien door het jaren lange contact met de knobbel aan deze laatste vastgegroeid.
Alles werd verwijderd. Het over gebleven litteken (2 cm groot) zal snel dicht groeien.
Het voorlopige resultaat. Het lege gebied (midden links) zal op termijn met behulp van de enttechniek weggewerkt worden.
Voorbeeld 4
Het doel
Deze foto toont een min of meer afgewerkte boom. Meester Tanaka, Peters leermeester, vertelt dat de stamopbouw van deze boom twintig jaar in beslag heeft genomen. Het ontwikkelen van de fijne takkenstructuur nog eens zo lang. Zijn grootvader ontwikkelde de stam en zijn vader de kruin.
Meteen voegde hij eraan toe dat het heden ten dage niet meer zo lang duurt om tot hetzelfde resultaat te komen. Door de gepaste zorg aan de boom te besteden (het toepassen van de juiste technieken) kun je nu hetzelfde resultaat bekomen in vijftien jaar tijd.
Interessant en toch vreemd
Deze boom werd ontwikkeld door meester Tanaka's grootvader. De volledige linker zijde is opgebouwd uit één tak. Was dit een fout in de ontwikkeling ?
Meester Tanaka zegt dat een boom er niet alleen goed en mooi moet uitzien maar bovendien uitzonderlijk moet zijn. De meeste drietand esdoorns lijken op elkaar maar bovenstaande zal zich onderscheiden door zijn uitzonderlijke opbouw.
Origineel artikel: "The Trident Maple Hustle" © Peter Tea
Geen opmerkingen:
Een reactie posten