CHOWA ZOUTLEEUW

CHOWA ZOUTLEEUW

zondag 15 juni 2014

Wortels verbeteren in de zomer ?

De Acer die in dit artikel besproken wordt had een lelijke, kruisende wortel. Een mogelijke oplossing, die steunt op de techniek van het marcotteren, was de stevige wortel ondergraven, een snoeiwonde waken, deze overdekken zodat nieuwe wortelgroei een kans kreeg.
 
 

 

 

 

 Na het wegsnoeien wordt de wonde ingepakt met
sphagnum mos.


 

 Op 1 maart werd de boom uitgegraven en dit was
het resultaat.
 
 

 Omdat de ingreep zo succesvol was, werd een
ander "slachtoffer" gemarkeerd. Met de
tourniquetmethode werd een voldgende marcot
aangebracht.
 
 
  
 

 De boom werd opnieuw geplant en ging een nieuw
groeiseizoen tegemoet.
  
 
   
 

 De boom eind mei, klaar voor "zomer-wortel-snoei".
   
 

Origineel atikel: "Summer root work ?" © Nebari Bonsai
 

woensdag 11 juni 2014

Kwaliteit van een blad: niet onbelangrijk

In Japan kan de kwaliteit van de bladeren het verschil maken tussen een boom en een boom met kwaliteit. Acers bijvoorbeeld vertonen veel verschil in bladkwaliteit. Hoe kleiner een blad hoe beter de kwaliteit van de boom. Een voor de hand liggende uitspraak die echter alle waarheid bevat. Hoewel je door toepassing van allerlei technieken de bladgrootte van een boom kunt verkleinen speelt de genetische factor toch de hoofdrol.
Twee bomen ter vergelijking:
 
 

 


Onderstaande foto toont telkens twee bladeren van elke boom. De eerste twee (van links te beginnen) komen van de tweede boom, de andere van de eerste.
 
 


De bladkwaliteit van de eerste boom is opmerkelijk beter dan deze van de tweede. Nochtans zijn beide bomen gezaaid met zaad van dezelfde moederboom die waarschijnlijk zelf een cultivar was.
Bomen met een fijnere bladkwaliteit ontwikkelen zich vaak aan fijnere takken met een betere vertakking. Bij aankoop van een boom is het bijgevolg belangrijk om de bladkwaliteit te bestuderen. Koop je de boom in een kale periode kijk dan naar de uiteinden van de takken. Fijne vertakking wijst op een goede bladkwaliteit.
 
 Origineel artikel: "Tri'Athlon" © John Milton Bonsai
 


maandag 9 juni 2014

Ontwerp jin zonder electrisch gereedschap

Het is altijd heel spectaculair wanneer een bonsaikunstenaar met elektrisch gereedschap aan de slag gaat en een kunstwerk uit een stomp hout tevoorschijn tovert. Wanneer je boom een grote massa aan dood hout heeft kan het ook meestal niet anders maar wat doe je als dit niet het geval is ? Vaak krijg je bij navraag hoe dood hout te creëren hetzelfde nietszeggende antwoord: "Verwijder met behulp van de jintang wat schors en hout en klaar is kees." Dat het anders kan bewijst onderstaand stappenplan:
 
Stap 1: Het materiaal
De boom is een Juniperus chinensis 'San Jose' uit een kwekerij. Het plan is om een shakkan of cascade te vormen.
 
 
 

De boom.

Stap 2: Bepalen van de jin
De linker tak zal in beide ontwerpen niet gebruikt worden en verhuist naar de composthoop. Bij het wegzagen wordt voldoende hout gelaten voor de creatie van een jin. Laat de stomp langer dan de uiteindelijke jin die je voor ogen hebt.
 
 
 

Na het verwijderen van de linker tak.

Stap 3: Verwijderen van de schors en hout
Een basisvorm creëren is het eerste doel. De jintang is hiervoor het geschikte materiaal en zoals altijd baart oefening kunst. De foto toont al een bewerkte voorkant terwijl de rest van de jin nog vrij maagdelijk is.
  
 

Detail. Naast de basisvorming is al wat fijner werk
gebeurd.

Stap 4: Het fijnere werk
Details aanbrengen is vrij simpel. Een ijspriem is het ideale werktuig. Hiermee pel je langzaam stukjes hout weg.
 
 

De priem wordt in de jin geduwd.
 

Een stukje hout wordt gelift.
 

Met de jintang wordt de losgekomen vezel gepeld.

Herhaal deze handeling tot je het gewenste resultaat bereikt.
 
 

Na wat meer steek-, trek- en pelwerk.

Eerst gebruiken we een pincet om de kleine overblijvende vezels te verwijderen. Met een koperen borstel wordt de jin opgeschuurd. Daarna kan met schuurpapier (korrel 180) de afwerking gebeuren.


 

Het voorlopige resultaat.

Stap 5: Verfijnen van de jin
We geven de jin een droogtijd van een aantal weken. Dan zal opnieuw met behulp van pincet, tang en schuurpapier de jin meer verfijnd worden (bv. randen ronder maken, ...). Onderstaande foto's tonen het voor en nawerk van de jin.
 
 

 
 
 

Om gemakkelijk te werken is het belangrijk de basisvorming na het afzagen te starten. Het hout is dan nog nat en zacht.
 
Enkele bevindingen:
  • Bij het 'prikken' met de ijspriem maak je best een diepe wonde.
  • Panikeer niet als na de eerste schuurbeurt de jin er wat belabberd uitziet. Schuren op nat hout geeft geen vlak resultaat.
  • Pel het hout altijd in dezelfde richting. Dit geeft het meest natuurlijke effect.
  • Laat bepaalde delen van de jin onaangeroerd (d.w.z. enkel verwijdering van de schors).
 
 

donderdag 5 juni 2014

Ontbladeren Acers




Acer buergerianum volledig ontbladerd .


Stokoude grootvader gedeeltelijk ontbladerd.


Detail bladerdek.


Dieper liggende bladeren verschrompelen en sterven
af. Wanneer niets ondernomen wordt zullen ook tak-
ken verloren gaan.


Door gebrek aan zonlicht verkleuren sommige bla-
deren.


Bij Acers kunnen bladbundel tegelijk snoeien. De
sterkte van de tak bepaalt of we deze techniek al
dan niet uitvoeren.


1. Sterk: ontbladeren of terugsnoeien tot eerste
bladpaar.
2. Zwak: ontbladeren maar niet snoeien.
3. Medium: ontbladeren of terugsnoeien tot eerste
bladpaar.


Zwakke takken in de top: ontbladerd maar niet ge-
snoeid.


In de praktijk worden snoei en ontbladeren in één
beweging uitgevoerd.


Dikke eindvertakking die vervangen moet worden ...


door een gezonde zijtak.


Geclusterde delen = competitie. Lange, gezonde
scheuten overklassen de zwakkere.


Dunnen is de boodschap. We behouden zijscheuten
van verschillende sterkte en laten voldoende
ruimte voor vertakking.


 We werken van boven naar beneden.


Snoeien en ontbladeren van de buitenste bladeren
voorkomt niet alleen bladsterfte binnenin de boom
maar versterkt de binnenste delen zodat het even-
wicht in de boom bewaard wordt.


 Clos-up gedeeltelijke ontbladering.


 Acer waar het rechtse deel van de boom sterker is.


 Na uitdunnen: beter evenwicht.


 Binnenste bladeren op een offertak verwijderd. De-
ze ingreep verplicht het ontwikkelen van sterke en
lange scheuten.


 Offertakken links. Het merendeel van de onderste
takken moeten dikker worden.


Origineel artikel: Juan Andrade

woensdag 4 juni 2014

Workshop Ryan Neil: Itoigawa, de basis





Volgend stappenplan dient voor ogen gehouden te worden bij het stijlen van een boom:
  1. Bepaal de best uitziende stambasis. Bestudeer de stam langs alle zijden en kies voor het meest stabiele uitzicht. Vaak kiezen we de zijde waar de stambasis het dikst is. Toch is dit niet altijd de beste keuze. Denk aan een boom met schitterende nebari. Dan zal eerder de zijde met de mooiste wortelvertakking gekozen worden.
  2. Ga op zoek naar de beste stambeweging. Vraag je daarbij af welke bewegingen het meest interessant zijn en je boom karakter geven. De algemene regel: vermijd lange, rechte stukken.
  3. Vraag je af welke "extra's" een meerwaarde toevoegen aan je boom. In dit voorbeeld stijlen we een Juniperus. Het dode hout zal toonaangevend zijn in het ontwerp. Bij bloeiende bomen zal het accent op de bloemen liggen en bij een Acer zal de aandacht dan weer naar de nebari gaan.
    Over het algemeen zijn dit de eerste drie overwegingen voor we met het werken starten. De juiste voorzijde van een boom bepalen zal altijd een compromis zijn tussen de drie hierboven beschreven punten.
  4. Probeer een zicht te krijgen hoe je boom er zal uitzien. Sta even stil bij de het totaalbeeld dat je voor ogen hebt. Vraag je af welke tak kan dienen als eerste tak, top, ... Evalueer in gedachten je keuze en kijk of er andere (betere) alternatieven zijn. Houd altijd de beweging van de boom voor ogen.
  5. Kies de top van je boom. Je hoeft in dit stadium nog geen definitieve keuze te maken maar best bekijk je nu al waar en welke tak de top zal worden.  




Het allereerste werk, nog voor je nadenkt over het eventuele toekomstbeeld van je boom, is het opkuisen: met behulp van een zachte borstel en water wordt de stam ontdaan van oude schors, mos, ... Vervolgens verwijderen we afgestorven, oude tak(ken)jes en loof en gaan we op zoek naar interessante nebari.
Na het opkuisen gebruiken we bovenvermeld stappenplan. Eens dit achter de rug is 80% van het werk reeds gebeurd.
Dan gaan we over tot het verwijderen van loof dat in het latere ontwerp niet gebruikt zal worden.
Bij Juniperussen onderscheiden we twee soorten loof:
  • het jonge loof. Dit loof is gemakkelijk te herkennen als korte stekelige naalden. Heb je geluk, dan bevindt dit loof zich binnenin de boom in de vork van twee takken, op de stam, ...
  • het oudere loof. Dit loof bevindt zich over het grootse deel van de boom en herken je als kleine stokjes met conische groei.




Het jonge loof zie je in de onderste markering, het
oude in de bovenste.


Hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze boom geen juveniel loof ontwikkelt?

Even wat theorie.
Een Juniperus haalt zijn energie uit zijn loof. Een voorbeeld. Wanneer je een Juniperus yamadori zou uitgraven en slechts 10% van de wortelmassa en minder dan 50% van de loofmassa zou overhouden dan speel je met de gezondheid van de boom. Niet vanwege een tekort aan wortels maar eerder aan een tekort aan loof.
Wat heeft dit nu met jong of oud loof te maken?
Wanneer een Juniperus nood heeft aan energie wil hij deze zo snel mogelijk. Jong loof groeit snel terwijl ouder loof zich trager ontwikkelt. Wanneer je de boom niet juist behandelt (te weinig water, te veel water, wortelsnoei, snoeien loof, ...) zal de boom als reactie om te overleven veel jong, snel groeiend loof ontwikkelen.
Terug naar het stappenplan. Voor we met de uiteindelijke vorming beginnen is het belangrijk alle overtollige takken en loof te verwijderen. Wat dient verwijderd te worden ?
  1. Loof dat ontspringt in de vork van twee takken.
  2. Al het zwakke loof over de volledige boom.
  3. Te dikke takken, takken zonder tapsheid en/of takken die slechts aan het uiteinde loof bezitten dat te ver van de stam verwijderd is.

Vergeet tijdens dit proces niet om takstompen te laten staan. Deze worden later als jin geïntegreerd en geven de boom een ouder en karaktervol uiterlijk.





Na het kiezen van de top en het nodige snoeiwerk kunnen we verder aan de slag. Toch even nog wat info over het snoeien van Juniperussen. Snoeien heeft als doel om de vertakking van de boom te bevorderen. Dat is tenminste wat ons steeds wordt voorgehouden in boeken allerhande. En dat is ook zo. Alleen bij een Juniperus gaat deze logica niet op.
Zoals reeds hierboven geschreven haalt een Juniperus zijn energie uit het loof; meer specifiek uit het volwassen loof. Als je een Juniperus zou snoeien zoals om het even elke andere boom dan verzwak je de boom keer op keer met als gevolg ontwikkeling van lelijk jong loof.
Tips om dit te voorkomen:
  1. Nijp een Juniperus NOOIT.
  2. Snoei je een tak terug, snoei dan in het "groene" deel van de tak (niet verhoute) deelwaar nog geen schors gevormd is.
  3. Laat je boom vrij groeien. Groei = gezondheid = volwassen loof. Voer geen drastische snoei uit.
  4. Wanneer je een sterke tak terug snoeit, blijf dan binnen het sterke deel van de tak (zie onderstaande foto). Zo verzwak je de tak niet.



Je zou volgende fasen moeten toepassen:

  1. Kies takken die de hoofdstructuur van de opbouw bepalen. Bedraad deze en plaats ze in de gewenste positie. Snoei vervolgens terug tot een niet verhout deel van de tak.
  2. Wil je stam nog verder dikker of langer laten worden, laat dan een aantal offertakken ongemoeid. Offertakken bij een Juniperus bedraad je niet en houd je onder controle. Het is wel zo dat deze offertakken extra energie verbruiken ten koste van takken die je wil behouden. Verlies daarom het evenwicht in de boom niet uit het oog.
  3. Eens het gewenste doel bereikt, kan langzaam gestart worden met het verwijderen van overtollige groei. Denk eraan stap voor stap te werk te gaan om de boom niet in stress te brengen en alzo de groei van jong loof te stimuleren. Het is soms veiliger takken op verschillende plaatsen in de boom te verwijderen dan alles ineens op één plaats.



Eens het opkuisen achter de rug kan met het bedraden gestart worden. We starten steeds met het bedraden van de primaire takken (ontspringen uit de stam). Moet je moeilijke buigingen uitvoeren dan is dit veel gemakkelijke doenbaar als er nog geen andere buigingen hebben plaats gevonden. Houd bij het bedraden ook in gedachten dat dit een proces is tussen het functionele en esthetische.
 
 



Nazorg.
Ryan raadt aan om de boom dagelijks 2 à 3 keer te benevelen. Let wel op dat de grond niet te nat blijft. Waakzaamheid is ook geboden bij het water geven. Omdat de boom meer 50% van zijn loof kwijt is heeft hij ook 50% minder water nodig. De boom is nu zeer gevoelig voor wortelrot.
Het is ook nodig om de boom langzaam te aklimatiseren. Na ongeveer een maand kan hij terug volle zon verdragen. Ook heel belangrijk is bemesten, bemesten en nog eens bemesten (wel organisch).

Nog even dit. Drastische ingrepen voer je best uit na de tweede groei (augustus-september).

Deze blogs worden binnenkort in handige categorieën overgeplaatst naar de Bonsai Blogs van Bonsaihobby.