CHOWA ZOUTLEEUW

CHOWA ZOUTLEEUW

vrijdag 31 augustus 2012

Ontwikkelen takkenstructuur bij loofbomen


Vormen takkenstructuur

Om de opbouw van een tak verder te kunnen illustreren is het nodig te bekijken hoe een tak bij een loofboom zich door de jaren heen ontwikkelt.


Eerste jaar: de tak van bovenaf gezien.


Eerste jaar: de tak van opzij gezien.

Eerste jaar
Uit de stam is een nieuwe loot ontstaan die vrij mag groeien. In de herfst werd deze bedraad om beweging te creëren. Deze eerste tak krijgt ook de naam "eerste tak" mee.
Merk de beweging van de tak op. In een beginstadium is het het overwegen waard om deze beweging wat te overdrijven. Bij het dikker worden van de tak zal deze overdrijving eruit groeien.


Tweede jaar: niet bedrade tak van bovenaf gezien.


Tweede jaar: de niet bedrade tak vanaf de zijkant.

Tweede jaar
Aan het einde van het groeiseizoen, nadat de nieuwe groei op de eerste tak werd terug genepen, dienen vier nieuwe uitlopers  gesnoeid, bedraad en gevormd te worden.


Tweede jaar: de bedrade tak van bovenaf gezien.


Tweede jaar: zijaanzicht van dezelfde tak.

Stand van zaken na snoeien en bedraden. Eén van de secundaire takken werd verwijderd omdat hij groeide aan de binnenzijde van een bocht.
De drie resterende secundaire takken werden stapsgewijs ingekort en gevormd.
Op het zijaanzicht merk je dat de secundaire takken de beweging van de primaire tak volgen. Bij het plaatsen van de takken houd je twee belangrijke aspecten voor ogen:
  • zorg dat de takken elkaar (en de primaire tak) niet kruisen;
  • zorg dat ze een soortgelijke (daarom niet dezelfde) beweging vertonen.


Derde jaar: nieuwe ontwikkeling van bovenaf gezien.


Derde jaar: zijaanzicht van de nieuwe ontwikkeling.

Derde jaar
Net als de vorige twee jaren hebben zich nieuwe uitlopers aan de uiteinden van de takken gevormd. Ook als gevolg van het nijpen van deze uitlopers zijn er nieuwe uitlopers binnenin de tak verschenen.
De nieuwe scheuten zijn in de herfst bedraad en geplaatst op dezelfde manier zoals eerder reeds beschreven in de voorgaande jaren.
Weerom is erop toegezien dat takken elkaar niet kruisen. Op het bovenaanzicht zie je ook de waaiervorm die wordt nagestreeft bij het plaatsen van de takken.


Vijfde jaar: bovenaanzicht van de bedrade tak.


Vijfde jaar: zijaanzicht.

Vijfde jaar
De tak begint nu echt vorm te krijgen. De vertakking is uitstekend en de tapsheid O.K. Een bonsai die op dezelfde manier een takontwikkeling zal vertonen geeft een indrukwekkend beeld.

De volgende stap in de evolutie wordt in een volgend artikel behandeld.






donderdag 30 augustus 2012

RizoVit

In het artikel "Yamadori passie: El Gordo" werd het product RizoVit vermeld om de wortelgroei bij yamadori te stimuleren. Wat is RizoVit ?




Het product wordt op de markt gebracht door Nutritech en is speciaal ontwikkeld voor bonsai. De samenstelling van het product is op basis van L-aminozuren, fulvozuren, algen extract, vitamine B, plantaardige hormonen en enzymes, ... kortom volledig op basis van planten extracten.

Het werkt in alle fasen van beworteling:
- stimuleert yamadori in de aanmaak van nieuwe wortels;
- stimuleert beworteling bij nieuwe stekken;
- bevordert de groei van bestaande wortels;
- treedt op als anti-stress middel bij verpotten;
- helpt bij genezing van wonden aan de wortels;
- bevordert de vorming van callus;
- levert energie aan planten die een moeilijke periode doormaken;
- bevordert het metabolisme van de plant;
- ...

Toepassing

Yamadori
Bomen zonder wortels. Drenk de stam gedurende een aantal uren in een oplossing van 0,3% RizoVit (3cc. per liter water).
Bomen met wortels. Eenmaal geplant, besproei met dezelfde hoeveelheid totdat de oplossing uit de drainagegaten loopt.

Verpotten
Rijkelijk besproeien met een oplossing van 0,2% (2cc. per literwater).

woensdag 29 augustus 2012

Yamadori passie: "El Gordo"

Omdat er een irrigatiekanaal diende aangelegd moest deze Quercus Ilex weg. Na beleefd vragen kreeg Jere de toelating hem uit te graven.




Een tweede boom groeide dicht tegen degene die uitgekozen was. Met de zaag werden ze van elkaar gescheiden.


Omdat de boom tussen de rotsen groeide creëerde hij deze speciale vorm: vernauwing naar de basis toe. De boom zelf had heel weinig wortels met uitzondering van een penwortel van 30 cm. Daarom werd deze behouden omdat hij wel haarwortels aan de basis vertoonde.



Vervolgens kreeg de boom een zes uur durend bad in "Rizovit" (Rizovit is een product dat speciaal gemaakt is om wortelvorming bij yamadori en andere bonsai te stimuleren. Het product werd ontwikkeld door Antony Payeras en werkt in alle fasen van beworteling).


Dan werd de boom in een kist geplaatst voorzien van thermische verwarming. Er werd uiteraard grond toegevoegd gemengd met mycorrhizae en mos.



De boom vier maanden later.


Origineel artikel : "El Gordo" © Yamadori Passion

Relaterend artikel: RizoVit




maandag 27 augustus 2012

Zoeken naar de juiste mix

Het vinden van de juiste bodem mix voor je bonsai is niet zo eenvoudig. Jonas Dupuich houdt er zich al jarenlang via experimenteren mee bezig en verscheidene Japanse en Amerikaanse bonsai professionals gebruiken zijn resultaten. Toch vindt hij dat het nog veel beter kan.

De afgelopen jaren gebruikt hij mengsels die het vocht beter en dus ook langer vasthouden. In het begin, nadat de boom pas verpot is, merk je het resultaat nauwelijks. Wanneer de substantie in een later stadium begint te breken blijft de bodem ook langer vochtig.

De eerste variabele is de basis van elke grondsoort met hun specifieke kwaliteiten is vrij simpel:
  • graniet behoudt minder vocht dan andere bodem en weegt veel;
  • lava behoudt wat vocht en is ook niet licht; 
  • puimsteen behoudt wat vocht en is licht van gewicht;
  • akadama houdt veel vocht maar breekt na verloop van tijd.
Duidelijk is ook dat kleine deeltjes meer vocht vasthouden dan grote. Tot dusver is alles O.K.

De volgende variabele is het item tijd. Sommige deeltjes, zoals akadama, breken na verloop van tijd af. Op zich is daar niets mis mee. Nieuw verpotte bomen vragen immers veel drainage om nieuwe wortels te ontwikkelen. Naarmate de tijd verstrijkt breekt akadama langzaam af en behoudt het water beter. Of dit nu goed of slecht is is afhankelijk van de vooropgestelde doelstellingen die we voor onze boom voor ogen hebben.

Dit brengt ons tot de volgende variabele: boomsoort en stadium van ontwikkeling. Algemeen kun je stellen dat goed draineren gronden regelmatig van nieuw water voorzien moeten worden en de groei van de boom stimuleren (lees sterke groei).
Bodems die minder doorlaatbaar zijn hoeven ook minder van vocht voorzien te worden en zijn geschikt om de groeikracht te temperen. Hoe elke soort dan weer reageert op elk soort bodem is dan weer een ander verhaal op zich.

Zodra de perfecte grond geselecteerd en de boom netjes verpot werd worden we geconfronteerd met twee nieuwe variabelen: het weer en watergift.

Jarenlang gebruikte Jonas Dupuich en goed doorlatend bodemmengsel. Kort samengevat: het hield zijn bomen gezond zolang er voldoende water geven werd. Bij sommige was de groei zo sterk dat ze krachtiger ontwikkelden dan dat hij zelf wou. Daarom begon hij met mengsels die het vocht langer vasthouden en waar niet zo vaak bewaterd moet worden. Hij leerde dat bomen houden van verschillende soorten mengsels maar dat het heel moeilijk is de gepaste watergift toe te dienen. Jonge bomen in groffe mengsels hebben veel water nodig terwijl bij oude bomen de grond minder snel uitdroogt.


Graniet droogt in de zon


Grote, middelgrote en kleine korrels graniet

Enkele praktische voorbeelden

Sommige van Jonas' Pinussen die nog in een vroeg stadium van ontwikkeling zijn, krijgen in het mengsel een graniet (houdt weinig water vast en dient dus veel water toegevoegd te worden).
Sommige van zijn loofbomen drogen te snel uit. Hier wordt gebruik gemaakt van kleine deeltjes die meer vocht vast houden.


Origineel artikel: "Finding the right soil mix" © Jonas Dupuich

zondag 26 augustus 2012

Eerste stilering

Eerste stilering vs. geraffineerde stilering


De eerste stilering
De eerste stilering is voor elke bonsai kunstenaar de moeilijkste. In deze fase dien je uit te zoeken waar je met de boom naartoe wil, welke mogelijkheden er zijn, welke stijl van toepassing is ..., kortom het vraagt heel wat creativiteit.
Wanneer de eerste stilering gedaan is, is de boom uiteraard niet af. Vaak is het algemene uitzicht van de boom zelfs niet om aan te zien. Sommige delen van de boom dienen zich bijvoorbeeld op dat moment nog verder te ontwikkelen. 


De grijze zone techniek
Peter Tea kreeg de opdracht om de "grijze zone techniek" op deze boom toe te passen. Buiten het snoeien van een paar takken en het oppotten van de boom was er verder niets mee gebeurd. Dit betekende dat de boom toonbaar gemaakt moest worden voor verkoop maar niet tot in alle details afgewerkt diende te zijn m.a.w. het diende snel te gaan.

Aan de slag

Het eerst werk, zoals steeds bij een eerste stilering, is de mogelijkheden van de boom bestuderen. Bij een Shimpaku ga je meestal op zoek naar bochtige bewegingen in de levende en dode gebieden van de boom. Deze elementen maken de boom interessant en daarom willen we ze zoveel mogelijk beklemtonen.


Bovenstaand beeld laat zo'n interessante tak zien: veel beweging.


De shari op de stam. Stam en shari zullen geen wereldprijzen winnen maar zijn wel O.K.


Het meest interessante deel van de boom: een aantal mooie bochten met verweerd hout.

Stap 1: Schoonmaken

Eens de interessante gebieden gevonden dient de boom opgekuisd te worden. Shimpaku heeft een mooie, roodachtige schors. De oude schors wordt afgepeld tot de rode kleur te voorschijn komt. Je ziet al meteen de levensaders naar voor komen.



Jin en shari

Na de stam komen de jins en shari aan de beurt.


Een tak die onbruikbaar is in het toekomstig ontwerp wordt tot jin omgevormd. Het is altijd gemakkelijker een jin te maken als het hout nog "vers" is. De schors schilt dan gemakkelijk met behulp van een tang. Verwijder de schors altijd in de richting van de neven mee. Dit komt veel natuurlijker over.


Deze bochtige tak werd ontdaan van de schors en tot jin omgevormd. Een pittig detail. Dezelfde beweging komt terug in de grote jin onderaan.


De shari wordt aangebracht onder toezicht van de heer Tanaka. Jeneverbessen gaan er beter uitzien als er meer dood dan levend hout op de stam voorkomt. Naar mata de boom ouder wordt zal de levende ader meer uitpuilen waardoor hij nog ouder gaat lijken. De dode zone zal op termijn een verweerder uitzicht krijgen wat het gevoel van ouderdom ook zal versterken.


Tot slot het resultaat. 
Bij het verpotten werd de boom lichtjes naar voor gebracht en daarna onder gebracht op een schaduwrijke plaats. Het hele project nam twee dagen en half in beslag.

Evaluatie door Sukijioro Tanaka

De voornaamste correctie die Peter Tea's meester aanbracht was de plaatsing van de eerste tak. Die was iets te veel naar voren gekomen en werd vakkundig terug naar achteren gebracht met een dunne spandraad. De top en kruin van de boom waren O.K.

Even iets meer over de "grijze zone techniek"

In de komende maanden zal de boom groeien en beetje bij beetje voller worden. De boom is nog lang niet klaar om tentoon gesteld te worden maar heeft een goede start gekregen. Peter had een gesprek met meester Tanaka over de tak plaatsing. Vele takken waren te lang en om een compact geheel te vormen in allerlei curves gebogen. Het is dus nodig om deze takken terug te dringen door  knopgroei binnenin de boom te ontwikkelen.
Het is erg moeilijk een tak te gebruiken die te lang is. Terug snoeien en zo nieuwe takken ontwikkelen is de enige optie. Omdat de boom verkocht moest worden was hier echter geen tijd voor en bevonden we ons opnieuw in "de grijze zone".

Wil je een kwaliteitsvolle boom vormen dan blijf je best weg uit de grijze zone en neem je de tijd om een boom te laten ontwikkelen.




vrijdag 24 augustus 2012

Shimpaku Juniperus gezond houden


Je boom gezond houden is vereiste nummer één. Soms lukt dit niet. Hem aan zijn lot over laten zal niet veel helpen. Op deze momenten moeten we proactief te werk gaan om de boom zo snel mogelijk in conditie te krijgen. Doe je dit niet dan zal hij nog meer verzwakken en uiteindelijk sterven.
Het loof van de boom op de foto vertoont bruine plekken. Omdat hij pas aangekocht werd wijst dit meestal op wortel problemen. Ondernemen we niets, dan zal het probleem zich uitbreiden en de dood tot gevolg hebben.

Vochtigheid van de grond

Wateropname en vochtigheid van de grond is één van de belangrijkste aspecten bij het houden van bonsai. Houd ik de bodem vochtig of liever droog is afhankelijk van het soort boom. Watergift speelt dus een grote rol in hoe de boom zich zal ontwikkelen.

Algemeen mag gesteld worden dat coniferen een drogere grond verkiezen tegenover bladverliezende bomen die het tijdens het groeiseizoen liever wat vochtiger houden. Wanneer de bomen in rust zijn (herfst maar vooral winter) is een drogere grond aan te raden.

Dagelijkse controle is dus nodig om onze bomen gezond te houden. Op deze manier kun je vocht toedienen wanneer de boom er zelf om vraagt. Alleen al bij de manier hoe en wanneer je water toe dient kan leiden tot jaren achterstand in de ontwikkeling van je boom. Sukijioro Tanaka beweert dat de doorsnee bonsai liefhebber tien jaar nodig heeft om het toedienen van water onder de knie te krijgen. Een echte crack doet er vijf jaar over. Lijkt ongelooflijk maar het is zo.

Effect van de temperatuur op de wortels

De temperatuur heeft een grote invloed op de ontwikkeling van de wortels. Voor de meeste bomen hebben de wortels een temperatuur van 21-24°C nodig. Vanaf dan gaan ze groeien. De boom zal trager evolueren als deze temperatuur van de bodem hoger of lager is. Daarom zullen bomen groeien tijdens de lente en de herfst en dient dan het meeste water gegeven te worden.

Welk probleem stelt er zich nu bij onze Shimpaku ?

Het achteruitgaan van het loof heeft als reden een te natte bodem. Hij staat op dit ogenblik in 100% akadama. Er werd zeer voorzichtig met water omgesprongen maar de zorg was vooral het doorkomen van de natte winter. Een te natte bodem zou veel schade aan de boom toebrengen en daarom wordt besloten om de bodem zo droog mogelijk te houden.

Als je merkt dat je boom niet uitdroogt zoals je andere bomen wijst dit op zwakte. Je moet bijgevolg de wortels laten uitdrogen. 

De oplossing



Een ander beeld van het ongezonde loof. De boom verloor ondertussen al een aantal kleinere takken.


De boom wordt uit de pot gehaald. De grond bestaat uit zuivere akadama en is kurkdroog. De boom had twee dagen geen water gekregen en toch was de grond waar de wortels zich bevinden nog vochtig. Je merkt ook weinig nieuwe wortelgroei aan de randen.


Vervolgens wordt een grotere pot gekozen. Omdat deze ingreep in november gebeurt wordt aan de wortels niet geraakt. De boom is al verzwakt en de daling van de temperatuur voor ogen houdend zou een grondige verpotting voor de boom nefast zijn.


De boom wordt lichtjes verankerd.


Zodra de boom verankerd is, wordt de pot gevuld met middelgrote, harde, gezeefde akadama. De gebuikte mix: 90% akadama en 10% puimsteen.

Waarom akadama ?

Het is ondertussen algemeen goed dat in een bonsai mix akadama de belangrijkste component is. Akadama houdt nl. heel goed water vast. Andere componenten zoals lava, puimsteen, rivierzand, ... bevatten weinig tot geen water. Waarom wordt dan in bovenstaand voorbeeld juist deze grond gebruikt die het meeste water vast houdt, precies dat wat de boom op het eerste zicht kan missen ? Het antwoord blijkt eenvoudig: akadama reguleert de temperatuur van de grond het best en zorgt voor een optimale afwatering. Bekijken we beide begrippen wat gedetailleerder.

Drainage
Omdat harde akadama gedurende minstens twee jaar solide blijft zal gedurende deze periode de afwatering optimaal verzekerd zijn. Op deze manier blijft de wortelkluit droog.

Temperatuur
De samenstelling van akadama is geen massieve blok klei maar bevat vele luchtbellen. Wanneer akadama verwarmd wordt, behoudt deze gedurende enige tijd dezelfde temperatuur. Omdat het nodig is de temperatuur van de wortelkluit zolang mogelijk stabiel te houden is de keuze snel gemaakt.

De toekomst

In de lente zal de boom grondig verpot worden met zuivere akadama. Dat zou moeten helpen om hem de kans te geven rustig te herstellen.

Origineel artikel: "Shimpaku Health" © Peter Tea



woensdag 22 augustus 2012

Ent technieken bij een Japanse Esdoorn


Al de takken van bovenstaande Japanse Esdoorn werden geënt met enten die een betere blad kwaliteit bevatten. De boom mocht vrijuit groeien en nu de zon flink haar best doet is het moment gekomen om verder aan zijn ontwikkeling te werken.
In dit artikel bekijken we twee technieken van korter bij:
  • de gebruikte ent technieken;
  • de wond behandeling.
Waarom enten ?

Enten gebeurt om:
  • planten te veredelen;
  • esthetisch uitzicht te verbeteren.

Bovenstaande foto bijvoorbeeld toont je het originele blad (links) dat op de boom (foto boven) stond en het nieuwe blad dat geënt werd (rechts). De reden waarom het originele blad werd vervangen is vrij duidelijk: het vertoont afgeronde randen die naar binnen neigen. Dit geeft een verwelkt totaalbeeld aan de boom. Blad twee daarentegen oogt veel gezonder. De boom krijgt daardoor een meerwaarde.


De foto toont een boom met hetzelfde probleem: een treurend en futloos uiterlijk. 


Hier een boom met de gewenste eigenschap: vitaal en krachtig.

Enten

Enten levende tak
Voorbeeld 1


Eerst ga je op zoek naar een plaats in de boom waar een nieuwe tak nodig is. Bovenstaande foto toont zo een plaats.


Eenmaal bepaalt waar de ent moet komen, wordt met een propere zaag een schone snede gemaakt. De diepte van de snede is afhankelijk van de dikte van de enttak. In dit voorbeeld is de snede niet zo diep. Merk de groene kleur van de snede op. Dit toont aan dat de tak leeft en in staat is om een transplantaat op te nemen. Was de kleur bruin geweest, dan zou de ent onmogelijk aan kunnen slaan. Met een zuiver entmes wordt de snede vergroot en aangepast aan de breedte van de enttak.


Er wordt gekeken of de enttak past in de aangebrachte snede. Merk ook de groene kleur van de enttak.


Om de slaagkansen te verhogen wordt de schors van de enttak verwijderd tot op de cambium laag. Door de cambium lagen van de enttak en de entplaats met elkaar in contact te brengen verhoogt niet alleen de kans op slagen maar wordt deze ook versneld.


Zodra je hebt vastgesteld dat alles correct zit, fixeer je de enttak met een spijker. Kijk goed waar deze is aangebracht: tussen enttak en wand van de snede.


Nadat de eerste spijker is "opgespannen" wordt een tweede aangebracht aan de andere zijde van de enttak. Deze wordt op dezelfde manier aangebracht als de eerste. Tot slot wordt over het ganse, behandelde deel wondpasta aangebracht.

Voorbeeld 2


In een ander deel van de boom is de gemaakte entplek na het passen te diep. Echter voor loofbomen geeft dit niet zo veel problemen omdat gemakkelijk callus aangemaakt wordt.


Op dezelfde manier als in voorbeeld 1 wordt de enttak vastgezet.


Hier zie je goed hoe het groene deel van de nagel de enttak op zijn plaats houdt. Let wel op dat bij het nagelen de enttak niet beschadigd wordt.


Alle wonden worden met wondpasta afgedekt. Aanbrengen van de wondpasta is belangrijk omdat het de vochtigheidsgraad die nodig is om callus aan te maken bevordert.


Na aanbrengen van de wondpasta wordt de ent voorzichtig met aluminiumdraad  bedraad en wat vorm gegeven. Het leggen van de draad gebeurt best nu en niet in een later stadium wanneer de ent al wat dikker is en het transplanteren gelukt is. De kans op beschadiging is dan te groot en dit zou zonde zijn.
Merk ook op hoe kort de internodieën zijn tussen de entplaats en het eerste knooppunt.
Na ongeveer één jaar zou de ent aangeslagen moeten zijn.

Wondbehandeling


Verwijder met een scherpe guts de randen van de wonde tot in het levende cambium. Dit zal de boom stimuleren om nieuwe callus aan te maken. Vervolgens smeren we het geheel in met een vloeibare wondpasta.

Callus heeft een harde ondergrond nodig om zich optimaal te ontwikkelen. Stel dat de wonde rot is dan dienen we al het rotte hout weg te halen en opnieuw op te vullen met een harde stof zoals stopverf bijvoorbeeld. Alleen op deze manier zal nieuw callus de wonde dichten.



Deze blogs worden binnenkort in handige categorieën overgeplaatst naar de Bonsai Blogs van Bonsaihobby.